Η παγκρεατίτιδα είναι μια φλεγμονή του παγκρέατος που επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία της πέψης. Είτε πρόκειται για οξεία είτε για χρόνια μορφή, η διατροφή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην πρόληψη υποτροπών όσο και στην υποστήριξη της ανάρρωσης.
Τι είναι η παγκρεατίτιδα;
Το πάγκρεας είναι ένας ζωτικός αδένας που συμμετέχει στην πέψη και την παραγωγή ινσουλίνης. Όταν φλεγμαίνει, τα πεπτικά του ένζυμα ενεργοποιούνται πρόωρα και αρχίζουν να «χωνεύουν» το ίδιο το όργανο, προκαλώντας έντονο πόνο και σοβαρές επιπλοκές.
Η σημασία της διατροφής
Η σωστή διατροφική προσέγγιση βοηθά στη μείωση του φορτίου στο πάγκρεας και προλαμβάνει περαιτέρω φλεγμονή. Ανάλογα με τη φάση και τη σοβαρότητα της νόσου, οι διατροφικές οδηγίες μπορεί να διαφέρουν:
Διατροφή στην οξεία παγκρεατίτιδα
Στα αρχικά στάδια, συνήθως απαιτείται νηστεία για να «ξεκουραστεί» το πάγκρεας. Στη συνέχεια, η σίτιση επανέρχεται σταδιακά:
-
Διαυγή υγρά (νερό, ζωμός, τσάι χωρίς ζάχαρη)
-
Ήπια, χαμηλού λίπους γεύματα σε μικρές ποσότητες
-
Αποφυγή λιπαρών, τηγανητών και πικάντικων τροφών
Διατροφή στη χρόνια παγκρεατίτιδα
Η χρόνια μορφή απαιτεί μακροχρόνιο διατροφικό έλεγχο, με στόχο τη διατήρηση της θρέψης και τη μείωση των συμπτωμάτων:
-
Μικρά και συχνά γεύματα
-
Χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος (με χρήση μαγειρικών τεχνικών όπως βράσιμο και ψήσιμο)
-
Αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών και σύνθετων υδατανθράκων
-
Περιορισμός του αλκοόλ (ιδανικά πλήρης αποχή)
-
Ενίοτε απαιτείται λήψη παγκρεατικών ενζύμων σε μορφή χαπιού
Τροφές που ωφελούν
-
Λαχανικά στον ατμό ή βραστά
-
Άπαχα κρέατα (κοτόπουλο χωρίς πέτσα, ψάρι)
-
Δημητριακά ολικής άλεσης
-
Φρούτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε οξέα
-
Ελαιόλαδο σε μικρές ποσότητες
Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται
-
Τηγανητά και έτοιμα γεύματα
-
Πλήρη γαλακτοκομικά
-
Λιπαρά κρέατα και αλλαντικά
-
Αναψυκτικά και ζάχαρη
-
Καφές, αλκοόλ και καυτερά μπαχαρικά
Το λεμόνι και η παγκρεατίτιδα
Το λεμόνι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά, όμως λόγω της όξινης φύσης του, η κατανάλωσή του πρέπει να γίνεται με προσοχή σε άτομα με παγκρεατίτιδα. Σε γενικές γραμμές, η μέτρια χρήση χυμού λεμονιού ως προσθήκη σε φαγητά (π.χ. σε σαλάτες ή βραστά λαχανικά) θεωρείται ασφαλής και μπορεί να προσφέρει γεύση χωρίς επιπλέον λίπος ή θερμίδες. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση ή η λήψη του σε άδειο στομάχι μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο πεπτικό σύστημα. Συνιστάται η χρήση του πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό ή διαιτολόγο, ανάλογα με τη φάση και τη σοβαρότητα της νόσου.
Τελικές σκέψεις
Η παγκρεατίτιδα και διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η σωστή, εξατομικευμένη διατροφή μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Είναι σημαντικό ο ασθενής να συνεργάζεται με τον θεράποντα ιατρό και, όπου χρειάζεται, με διαιτολόγο.
Για κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι προσωποποιημένη, με βάση τη γενική υγεία, την αιτία της παγκρεατίτιδας και τη βαρύτητα της νόσου.
Για περισσότερες πληροφορίες ή ερωτήσεις σχετικά με τη διαχείριση της παγκρεατίτιδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Ιατρό Ευστάθιο Αντωνίου, Γενικό Χειρουργό.
