Επειδή το αδενοκαρκίνωμα είναι το συχνότερο (σχεδόν 90%), συνήθως ταυτίζεται με αυτό ο όρος «καρκίνος παγκρέατος». Τα τελευταία χρόνια ο καρκίνος του παγκρέατος έχει αυξηθεί, αποτελώντας την 3η αιτία θανάτου από καρκίνο. Στη χώρα μας, διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο 7.43 νέες περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού ενώ μόνο το 2020 απεβίωσαν 1.904 ασθενείς. Φαίνεται να πλήττει κυρίως τις ηλικίες άνω των 40 ετών, με υπεροχή στο αντρικό φύλο.
Τι είναι ο Καρκίνος Παγκρέατος & Σε πόσες ομάδες χωρίζονται οι Όγκοι του Παγκρέατος (Νεοπλασίες);
Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μια κακοήθης νόσος που ξεκινάει από τα κύτταρα του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένα σημαντικό οπισθοπεριτοναϊκό όργανο με εξωκρινείς (που σχετίζονται κυρίως με την πέψη) και ενδοκρινείς (ορμονικές) λειτουργίες. Κατά αντιστοιχία, οι όγκοι του παγκρέατος χωρίζονται σε 2 ομάδες:
- Μη Ενδοκρινικοί Όγκοι.
- Ενδοκρινικοί Όγκοι.
Οι μη ενδοκρινικοί όγκοι μπορεί να είναι:
- Είτε καλοήθεις (αδένωμα, κυσταδένωμα, λίπωμα, ίνωμα, αιμαγγείωμα, λεμφαγγείωμα και νεύρωμα),
- Είτε κακοήθεις, όπως Αδενοκαρκίνωμα, Κυσταδενοκαρκίνωμα και άλλοι όγκοι (σαρκώματα, μεταστατικοί όγκοι).
Στατιστικά Στοιχεία για τον Καρκίνο του Παγκρέατος
Θεραπεία για τον Καρκίνο του Παγκρέατος
Δυστυχώς, περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζει ήδη μεταστάσεις όταν έχει γίνει η διάγνωση, ενώ σε μεγάλο μέρος των υπολοίπων ο καρκίνος είναι αρκετά εκτεταμένος και θεωρείται ανεγχείρητος. Έτσι, περίπου μόνο το 15-20% των ασθενών μπορούν να οδηγηθούν στο χειρουργείο τη στιγμή της διάγνωσης.
Για τον λόγο αυτό, η θεραπευτική προσέγγιση έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, με τη χημειοθεραπεία να κατέχει σημαντική θέση και μάλιστα να προηγείται σε πολλές περιπτώσεις της χειρουργικής θεραπείας (υποσταδιοποίηση – down-staging). Αν εν τέλει ο ασθενής οδηγηθεί στο χειρουργείο, αυτό πρέπει να γίνει σε εξειδικευμένα κέντρα από έμπειρους στο πάγκρεας χειρουργούς.
Δεν είναι μόνο για να περιοριστούν οι επιπλοκές και η νοσηρότητα των επεμβάσεων της παγκρεατεκτομής, αλλά κυρίως για να δοθεί η ευκαιρία χειρουργικής θεραπείας σε καταστάσεις που άλλοι χειρουργοί θεωρούν ανεγχείρητες, όπως είναι η διήθηση φλεβών (πυλαία και άνω μεσεντέριος) και να υπάρξει εν τέλει ριζική εκτομή και θεραπευτικό όφελος.
Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η προσέγγιση στη χειρουργική του παγκρέατος και μαζί με την αφαίρεση του πρωτοπαθούς όγκου στο πάγκρεας, μπορούν να αφαιρεθούν και μονήρεις μεταστάσεις στο ήπαρ. Πλέον δηλαδή χειρουργούμε την ολιγομεταστατική νόσο, που παλιότερα χαρακτηρίζαμε ως ανεγχείρητη. Παράλληλα, νέα θεραπευτικά σχήματα με χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία και στοχευμένες θεραπείες είναι αντικείμενο της τρέχουσας έρευνας με ενθαρρυντικά αποτελέσματα για το μέλλον.
Συνοψίζοντας, κομβικό ρόλο για τη θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος παίζει η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση σε εξειδικευμένο κέντρο από έμπειρο χειρουργό με εξειδίκευση στη Χειρουργική Παγκρέατος, όπως ο Καθηγητής Ευστάθιος Αντωνίου, συνεπικουρούμενο από ακτινολόγο, γαστρεντερολόγο και ογκολόγο, προκειμένου να επιτευχθεί το μέγιστο ογκολογικό όφελος.
Διάγνωση για τον Καρκίνο του Παγκρέατος
Όταν εμφανίζονται συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως θα δούμε παρακάτω, θα πρέπει να τίθεται η υπόνοια στον κλινικό ιατρό για καρκίνο παγκρέατος και να παραπέμψει τον άρρωστο αμέσως για διαγνωστικό έλεγχο.
Αυτός περιλαμβάνει αιματολογικές (καρκινικοί και μοριακοί δείκτες) και κυρίως απεικονιστικές εξετάσεις που πέρα από τον υπερηχοτομογραφικό (US) έλεγχο – απλό ή ενισχυμένο (USG), την ελαστογραφία, την αξονική (CT) και τη μαγνητική τομογραφία (MRI), τη μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) και την τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET), περιλαμβάνουν και ενδοσκοπικές τεχνικές, όπως ενδοσκοπικό υπέρηχο (EUS), ενδοσκοπική ανάδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP), παγκρεατοσκόπηση, οπτική ενδομικροσκόπηση και ενδοπορικό υπερηχογράφημα.
Οι παραπάνω μέθοδοι θα δώσουν πληροφορίες για τη θέση, το μέγεθος και τις σχέσεις του όγκου με τα γειτονικά όργανα καθώς επίσης και αν υπάρχουν μεταστάσεις. Μπορούν δε να συμπληρωθούν επί ενδείξεων, από τη λήψη βιοψίας – διαδερμικά ή ενδοσκοπικά.
Συμπτώματα που Εμφανίζει ο Καρκίνος Παγκρέατος
Να αναφέρουμε ότι ο νεοεμφανιζόμενος σακχαρώδης διαβήτης ή απορρύθμιση του ήδη υπάρχοντος μπορεί να είναι το αρχικό σημάδι καρκίνου του παγκρέατος. Ίσως όμως αυτό να είναι θετικό, αφού πολύ συχνά αργεί να δώσει συμπτώματα και τελικά εμφανίζονται σε πολύ προχωρημένα στάδια, όταν πλέον είναι αργά.
Η πλειοψηφία των ασθενών αναφέρει κοιλιακό πόνο που εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή του στομάχου, ενώ μερικές φορές αντανακλά στην πλάγια κοιλιακή χώρα και τη ράχη. Μάλιστα, συχνά οι ασθενείς κάθονται ακίνητοι ή σκυφτοί, καθώς έτσι ανακουφίζονται από τον πόνο. Άλλα σημεία είναι ο ίκτερος, η έλλειψη όρεξης, η ανεξήγητη απώλεια βάρους, η κατάθλιψη και μερικές φορές και η διάρροια/στεατόρροια.
Χρόνια Εμπειρίας
35
Επιτυχημένες Επεμβάσεις
20000
- Διευθυντής Γενικής Χειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων κυρίως στο Queen Elizabeth Hospital Princess Diana Birmingham Children Hospital UK
- Επιστημονική Κατάρτιση
- Υπεύθυνη Προσέγγιση
- Πολυετής Εμπειρία
- Εξατομικευμένα Θεραπευτικά Μοντέλα
- Απόλυτη Επιτυχία Επεμβάσεων
- Εξειδίκευση Στα Πιο Δύσκολα Περιστατικά
Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου για τον Καρκίνο του Παγκρέατος
Η αιτιοπαθογένεια του καρκίνου του παγκρέατος είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό άγνωστη, εμπλέκονται όμως σε αυτήν κληρονομικές ή επίκτητες γονιδιακές μεταλλάξεις. Πέραν όμως από κληρονομικούς παράγοντες και γενετικά σύνδρομα, σημαντικοί παράγοντες κινδύνου αποτελούν:
- Η ηλικία.
- Το αυξημένο σωματικό βάρος.
- Το κάπνισμα (2,2 φορές παραπάνω κίνδυνος).
- Η μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ.
- Το ιστορικό χρόνιας παγκρεατίτιδας.
- Το οικογενειακό ιστορικό, ιστορικό κατάθλιψης.
- Η προηγηθείσα ακτινοθεραπεία στην κοιλιακή χώρα.
- Επίσης, ο μακροχρόνιος σακχαρώδης διαβήτης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος.
Πρόληψη για τον Καρκίνο του Παγκρέατος
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιος σίγουρος τρόπος για να προλάβουμε τον καρκίνο του παγκρέατος. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου:
- Διακοπή του καπνίσματος: Το κάπνισμα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του παγκρέατος. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο.
- Υγιεινή διατροφή: Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και χαμηλή σε λιπαρά και κόκκινο κρέας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του παγκρέατος.
- Διατήρηση υγιούς βάρους: Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μέσω της άσκησης και της υγιεινής διατροφής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη.
- Έλεγχος του διαβήτη: Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος. Ο καλός έλεγχος του σακχάρου στο αίμα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου.
- Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο χρόνιας παγκρεατίτιδας, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος.
- Προσοχή στην έκθεση σε χημικές ουσίες: Η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες, όπως τα φυτοφάρμακα και τα βιομηχανικά χημικά, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος.
- Γενετικός έλεγχος: Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος ή γενετικές μεταλλάξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο, θα πρέπει να συζητήσουν με τον γιατρό τους τη δυνατότητα γενετικού ελέγχου και προληπτικών εξετάσεων.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πρόληψη δεν εγγυάται ότι δεν θα εμφανιστεί καρκίνος του παγκρέατος. Ωστόσο, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο.